Stress kan op je huid slaan.
Ben je gestrest? Je huid kan het laten zien. Studies tonen aan dat zowel acute als chronische stress een negatief effect kan hebben op het algehele welzijn van de huid en een aantal huidaandoeningen kan verergeren, waaronder psoriasis, eczeem, acne en haaruitval. Maar het is niet alleen eenrichtingsverkeer. Onderzoek heeft ook aangetoond dat huid en haarzakjes complexe mechanismen bevatten om hun eigen stressopwekkende signalen te produceren, die naar de hersenen kunnen reizen en de stressreactie kunnen voortzetten.
Een droge huid door stress
Tijdens een stressperiode wordt het hormoon cortisol aangemaakt. Dit is een hormoon dat er voor zorgt dat je een stressperiode beter aan kan en je aanspoort om harder en effectiever te werken. Cortisol maakt een disbalans in de hormoonhuishouding waardoor het vocht in je lichaam minder goed vastgehouden wordt. Daardoor ontstaat een vochtarme huid, welke trekkerig aanvoelt. Daarnaast is stress enorm grote veroorzaker voor het afbreken van het collageen in de huid. Collageen zorgt ervoor dat jouw huid mooi vol en stevig blijft. Wanneer dit afgebroken wordt, veroudert je huid vele malen sneller en krijg je rimpelvorming.
Stress en de tweerichtingsverkeer tussen je hersenen en huid
Misschien heb je de verbinding tussen de hersenen en de huid al ervaren. Ben je ooit zo nerveus geworden dat je begon te blozen of te zweten? Dan heb je een acute, tijdelijke stressreactie ervaren. Maar de wetenschap suggereert dat herhaalde blootstelling aan psychologische of omgevingsstressoren blijvende effecten op je huid kan hebben die veel verder gaan dan blozen – en zelfs een negatief effect kan hebben op je algehele welzijn.
De hersen-huid-as is een onderling verbonden, bidirectioneel pad dat psychologische stress van de hersenen naar de huid kan vertalen en vice versa. Stress activeert de hypothalamus-hypofyse-bijnier (HPA)-as, een drietal klieren die een sleutelrol spelen in de reactie van het lichaam op stress. Dit kan de productie van lokale pro-inflammatoire factoren veroorzaken, zoals cortisol en sleutelhormonen in de vecht-of-vlucht-stressrespons, catecholamines genaamd, die immuuncellen van de bloedbaan naar de huid kunnen leiden of pro-inflammatoire huidcellen kunnen stimuleren. Mestcellen zijn een belangrijk type pro-inflammatoire huidcel in de hersen-huid-as; ze reageren op het hormoon cortisol via receptorsignalering en dragen direct bij aan een aantal huidaandoeningen, waaronder jeuk.
Bescherm uzelf tegen de schade van chronische ontstekingen.
Omdat de huid voortdurend wordt blootgesteld aan de buitenwereld, is ze gevoeliger voor omgevingsstressoren dan enig ander orgaan en kan ze als reactie hierop stresshormonen produceren. De huid produceert bijvoorbeeld stresshormonen als reactie op ultraviolet licht en temperatuur, en stuurt die signalen terug naar de hersenen. Zo kunnen psychologische stressoren bijdragen aan een gestreste huid, en omgevingsstressoren kunnen via de huid bijdragen aan psychologische stress, waardoor de stresscyclus in stand wordt gehouden.
Hoe kan stress anders je huid beïnvloeden?
Psychologische stress kan ook de epidermale barrière verstoren – de bovenste laag van de huid die vocht vasthoudt en ons beschermt tegen schadelijke microben – en het herstel ervan verlengen, volgens klinische studies bij gezonde mensen. Een intacte epidermale barrière is essentieel voor een gezonde huid; wanneer het wordt verstoord, kan het leiden tot een geïrriteerde huid, evenals chronische huidaandoeningen zoals eczeem, psoriasis of wonden. Psychosociale stress is direct in verband gebracht met verergering van deze aandoeningen in kleine observationele studies . Acneaanvallen zijn ook in verband gebracht met stress, hoewel het begrip van deze relatie nog in ontwikkeling is.
De negatieve effecten van stress zijn ook aangetoond in haar. Eén type diffuus haarverlies, bekend als telogene effluvium, kan worden veroorzaakt door psychosociale stress, die de haargroeifase kan remmen . Stress is ook in verband gebracht met grijzende haren in onderzoeken bij muizen . Het onderzoek toonde aan dat kunstmatige stress de afgifte van noradrenaline (een type catecholamine) stimuleerde, waardoor de pigmentproducerende stamcellen in de haarzakjes uitgeput raakten, wat vergrijzing tot gevolg had.
Hoe ga je om met een stresshuid?
Hoewel het verminderen van stressniveaus in theorie zou moeten helpen om schadelijke effecten op de huid te verlichten, zijn er slechts beperkte gegevens over de effectiviteit van stressverminderende interventies. Er zijn aanwijzingen dat meditatie het algehele catecholaminegehalte kan verlagen bij mensen die het regelmatig doen. Evenzo is aangetoond dat meditatie- en ontspanningstechnieken psoriasis helpen. Meer studies zijn nodig om het voordeel van deze technieken bij andere huidaandoeningen aan te tonen. Gezonde leefgewoonten, waaronder een uitgebalanceerd dieet en lichaamsbeweging, kunnen ook helpen om stresshormonen in het lichaam te reguleren, wat op zijn beurt positieve effecten zou moeten hebben op huid en haar.
