TATOEAGE BEHANDELING
Waar vindt de tatoeage zijn oorsprong
Tatoeage is afkomstig van het Engelse woord tattoo, dat weer afgeleid is van het Tahitiaans woord tatu, dat ‘’merken’’ betekent. Tatoeages werden waarschijnlijk reeds in het stenen tijdperk (1200 voor christus) verricht. Ze werden veel toegepast in de Azië, dat is ook de reden dat men denkt het zetten van tattoo’s zijn oorsprong heeft gevonden vanut het Aziatische vasteland en zich naar de grote oceaan heeft verspreid. De motieven die bij tatoeages gebruikt worden hebben meestal een bepaalde symboliek, b.v. godsdienst, bescherming, liefde, identificatie, rouw, status.
Vroeger werden de tatoeages met de hand aangebracht, omstreeks 1880 ontwikkelde Samuel F. O’Reilly de eerste elektrische tattoo machine. Het pigment bij de professioneel aangebrachte tatoeage wordt hoog in de dermis aangebracht. De eerste paar weken kan het pigment ook nog wel eens in de epidermis worden teruggevonden, daarna verspreid het door de dermis of in de macrofagen die zich in de dermis bevinden.
Hoe werden de tatoeages vroeger verwijderd
In de eerste zes eeuwen van onze jaartelling was het verwijderen van tatoeages een aparte medische specialisatie, wat beslist iets zegt over het aantal mensen dat met een tatoeage rondliep. De Franse huidarts Variot introduceerde in 1888 een nieuwe methode om tatoeages te verwijderen. Hij gebruikte een combinatie van tannine met zilver tannaat. Ondanks het optreden van hoge koorts en allerlei andere bijverschijnselen bleek de methode effectief. In 1928 werd in de Verenigde Staten op een vergelijkbare manier gewerkt door Chinese huidarts Shie. Zijn Franse tijdgenoten Lacassagne en Rousset waren voorstanders van het gebruik van kaliumpermanganaat kristallen als schuurmiddel. Deze methode werd nog in 1957 door de Duitsers Zierz en Reidenbach aanbevolen als een ‘eenvoudige, veilige en betrouwbare methode’. Het gebruik leidde echter vaak tot ontsierende littekens. Nog steeds is het verwijderen van zo’n zichtbare jeugdzonde geen sinecure. Het verantwoord verwijderen van tatoeages vergt veel kennis van tatoeage technieken en materialen en niet in Tatoeages verwijderen de laatste plaats een specifieke kennis van de huid. Bekend zijn de volgende dermabrasie-methoden: het schuren of schaven met onder meer zoutoplossingen; het schuren of schaven met een chemisch middel, toepassing van diverse zuren en chemische oplossingen waardoor blaarvorming ontstaat; infraroodstraling; het wegbranden van kleurpigmenten door middel van diverse lasers; het bevriezen van tatoeages met vloeibare stikstof; chirurgisch ingrijpen; tissue expanders (‘weefsel uittrekkers’) al dan niet gevolgd door huidtransplantatie.
Al deze methoden hebben voor- en nadelen. Veel hangt af van de grootte van de tatoeage, de conditie van de huid en het type huid, van de gebruikte kleurstoffen en van de diepte waarop de tatoeage is aangebracht. Een methode waarbij de stof penta-di galloy glucose van een bepaalde concentratie, via een zeer specifieke inbrengtechniek, onder de tatoeage wordt ingebracht. Na zeven tot tien dagen laat de opperhuid zich vervolgens zonder al te veel moeite en pijn verwijderen. Dan ontstaat een soort schaafwond die met een zalf behandeld wordt en die zonder een noemenswaardig litteken achter te laten geneest. In het uiterste geval kan een tatoeage plastisch-chirurgisch verwijderd worden. Met andere woorden: bezint eer ge begint. En als er dan toch getatoeëerd moet worden, dan het liefst door een gekwalificeerde tatoeëerder.
Wat zit er in tatoeage inkten
Verrassingscocktail aan chemicaliën. Tatoeages zijn er in de mooist denkbare kleuren. De inkten die tatoeëerders gebruiken om deze tatoeages te zetten, bestaan voornamelijk uit onoplosbare pigmenten vermengd met een vloeistof die bestaat uit water, verdikkingsmiddelen, conserveermiddelen en nog veel meer. Sommige tatoeage-inkten hebben zelfs een geurtje! Maar een precieze lijst met ingrediënten bestaat niet.
De stoffen waarvan we wel weten dat ze in tatoeage-inkt zitten, weten we nog maar bar weinig wat betreft de veiligheid. Zo weten we dus ook niet of ze eigenlijk wel geschikt zijn voor injectie in de huid. Sterker nog, sommige kleurstoffen waarvan we weten dat ze in tatoeage-inkt zitten, zijn niet eens ontwikkeld voor het zetten van tatoeages, maar voor industrieel gebruik! Zo zijn ze bijvoorbeeld ontwikkeld voor producten als lak, bepaalde kunststoffen of andere soorten inkt.
De puurheid van de kleurpigmenten is in deze producten minder noodzakelijk dan voor kleurpigmenten die specifiek voor tatoeage-inkt ontwikkeld zijn, wat kan resulteren in meer bijproducten in de tatoeage-inkten. Dit zorgt voor meer onzekerheid over de veiligheid van dit soort inkten wanneer ze gebruikt worden voor tatoeages. Laten we ons focussen op de stoffen in tatoeage-inkt waar we wel iets over weten.
Zwarte pigmenten tattoo inkt
Het zwarte pigment in zwarte tatoeage-inkt is gebaseerd op zwarte koolstofverbindingen. Daarnaast bevatten sommige zwarte tatoeage-inkten nog een aantal bijproducten, zoals titaniumdioxides, ijzeroxides en polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK). Titaniumdioxides geven speciale effecten aan de inkt. Ze zitten ook in zonnebrandcrème omdat de stof UV-blokkerende eigenschappen heeft. Daarnaast is de stof te gebruiken als verdikkingsmiddel. Titaniumdioxides worden aan de inkt toegevoegd in de vorm van nanodeeltjes, maar wat er vervolgens met deze nanodeeltjes in het lichaam gebeurt, is niet duidelijk. Momenteel lijken titaniumdioxides onschuldig tenzij je deze inademt. Hetzelfde geldt voor ijzeroxides.
PAK’s daarentegen zijn verontrustender, omdat ze kankerverwekkend zijn. Deze stof kan zowel in zwarte als gekleurde tatoeage-inkt voorkomen. PAK’s absorberen UV-licht en vormen zo reactive oxygen species (ROS), ofwel reactieve zuurstofcomponenten. ROS verhoogt het risico op kanker. Nu is het denkbaar dat de huidlaag boven de laag met daarin de tatoeage enige bescherming biedt, maar de UV-straling penetreert de huid tot wel 1,5 mm diepte. Dit is helaas diep genoeg om de huidlaag waarin de tatoeage zich bevindt te bereiken. Zo vormt er meer ROS, wat mogelijk schadelijk is voor de cellen. Naast de PAK’s die zowel in gekleurde als zwarte tatoeage-inkt kunnen zitten, bevatten sommige gekleurde tatoeage-inkten ook azo-kleurstoffen.
Kleuren tattoo inkt
Deze synthetische kleurstoffen geven tatoeages hun levendige kleuren, zoals rood, oranje en geel. Ook in enkele van deze kleurstoffen schuilt gevaar. Bij een deel van de azo-kleurstoffen kan de azo-groep van de pigmenten loslaten, waardoor er giftige aromatische aminen overblijven. Net als PAK’s zijn deze aromatische aminen kankerverwekkend. In tatoeage-inkt blijft het alleen niet bij PAK’s en azo-kleurstoffen. Ondanks het feit dat moderne gekleurde tatoeage-inkt tegenwoordig vooral organische pigmenten bevatten, zijn zware metalen in zowel zwarte als gekleurde tatoeage-inkt nog steeds aanwezig. Zo gebruiken sommige fabrikanten metalen als titanium, barium, aluminium en koper als kleurpigmenten, maar de inkt kan ook besmet raken met zware metalen zoals arsenicum, cadmium, kobalt, lood en nikkel. Op deze manier kunnen er dus onbedoeld stoffen in de tatoeage-inkt terecht komen die zeer schadelijk kunnen zijn voor onze gezondheid. Aluminium bijvoorbeeld kan osteoporose veroorzaken. Zware metalen zoals arsenicum en cadmium kunnen verschillende soorten kanker veroorzaken, bijvoorbeeld huidkanker. Daarnaast kan cadmium leiden tot nierziekten en extra brosheid van de botten. Lood kan ook ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken, zoals hersenbeschadigingen en chronische nieraandoeningen. Tenslotte is een hogere dosering nikkel ook giftig. Verder blijkt dat tatoeages vele jaren na het zetten ervan nog voor problemen kunnen zorgen. Er kan namelijk een serieuze allergische reactie optreden tegen de tatoeage. Dit kan vlak na het zetten van de tatoeage gebeuren, maar uit onderzoek blijkt dat dit ook jaren na het zetten van de tatoeage nog mogelijk is. Opvallend is dat de allergische reactie voornamelijk gericht is tegen de rode en roze kleurpigmenten. De oorzaak hiervan is nog onbekend. Met de kennis dat kleurpigmenten door ons lichaam kunnen migreren in ons achterhoofd, zou een allergische reactie erg vervelend kunnen uitpakken. Naast een allergische reactie tegen rode en roze kleurpigmenten zouden mensen met een ernstige nikkelallergie in zeldzame gevallen kunnen reageren op tatoeage-inkten met sporen van nikkel. Vanwege de gezondheidsrisico’s van tatoeages is er in Nederland in 2003 een wet opgesteld met eisen waar tatoeage-inkten aan moeten voldoen. Sindsdien controleert de NVWA steekproefsgewijs de tatoeage-inkten bij Nederlandse importeurs en leveranciers. Ze controleren de inkten op pigmenten waaruit aromatische aminen kunnen vormen, op PAK’s, op ziekteverwekkende bacteriën en of de inkten goed geëtiketteerd zijn. Uit recent onderzoek concludeerde de NVWA dat 17 van de 52 onderzochte zwarte tatoeage-inkten PAK’s bevatten. Daarnaast bevatten acht van de inkten te hoge gehaltes aan zware metalen en twee inkten hadden zowel hoge PAK-waardes als hoge gehaltes aan zware metalen! Verder bevatten 30% van de onderzochte gekleurde tatoeage-inkten azo-kleurstoffen. Ondanks wet- en regelgeving zijn er dus, in een land als Nederland, nog steeds kwalijke tatoeage-inkten in omloop.
Verwijderingsvloeistof
Zowel verwijdering van tatoeages met zoutoplossing als met glycolzuur vallen onder de categorie verwijdering van tatoeages met verwijderingsvloeistof. De vloeistof wordt ingebracht door de huid te openen en zout of glycolzuur te gebruiken om zich te hechten aan de inktdeeltjes. Door deze methode te gebruiken ontstaat een korstje dat vervolgens de inkt meeneemt. Deze methode lijkt op dezelfde methode als het zetten van tatoeages en verwijdert de inkt op dezelfde manier waarop deze is ingebracht. We gebruiken de vloeistof als combinatie op laserbehandelingen.
Wat houdt het verwijderen van tatoeages met zout en glycolzuur in.
Het is van nature veel agressiever dan laser, die de opperhuid niet raakt. Daarom gebruiken we zelden de tatoeage verwijderingsvloeistof meer dan tweemaal. De vloeistof wordt in de meeste gevallen gebruikt bij kleuren en kunnen zeer effectief zijn wanneer het gebied verzadigd is met inkt.
De nazorg van verwijdering van tatoeages met zoutoplossing of glycolzuur is ingewikkelder dan laser. Je moet het gebied droog houden en de korst er vanzelf af laten vallen. Dit vormt een uitdaging bij het wassen en douchen. Tijdens een consult of cursus zullen wij adviseren of dit de juiste methode is. Vaak zijn er tegenstrijdige berichten over welke methode het beste is. Wij zijn een van de weinige klinieken die beide methoden gebruikt en we kunnen vertellen dat de beste methode de enige is die bij het individuele geval past.
Op de uitgelichte foto kunt je een tattoo zien die 1 keer is behandeld. 1 dag na de behandeling is de bovenste foto en de onderste foto is 2 weken later.
